NTVH - 2012, nummer 7, october 2012
dr. C.J.M. Halkes , prof. dr. A. Brand , drs. E. Backes , prof. dr. M.H.J. van Oers , prof. dr. J.H. Veelken , prof. dr. J.H.F. Falkenburg
Antithymocytenglobuline (ATG) leidt in combinatie met ciclosporine bij de meerderheid van patiënten met verworven aplastische anemie tot een complete remissie en vormt de standaard eerstelijnsbehandeling voor patiënten die niet in aanmerking komen voor een allogene stamceltransplantatie. Van oudsher wordt ATG gebruikt dat is verkregen door immunisatie van paarden met humane thymocyten. Sinds juni 2007 wordt het paard-ATG, dat in Europa werd gebruikt, niet meer geproduceerd en is in Nederland alleen ATG geregistreerd dat wordt geproduceerd door immunisatie van konijnen. Uit recent onderzoek is gebleken dat er duidelijke verschillen zijn tussen de verschillende soorten ATG voor wat betreft de effectiviteit bij de behandeling van ernstige aplastische anemie. Behandeling met konijn-ATG leidt in vergelijking tot paard-ATG tot een beduidend lager responspercentage. In dit overzichtsartikel wordt ingegaan op de verschillende studies en de situatie in Nederland.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:263–70)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 7, october 2012
dr. I. Bank , prof. dr. A. Brand , prof. dr. H.J.C. Eikenboom
Auto-immuun hemolytische anemie (AIHA) is geassocieerd met een verhoogd risico op veneuze tromboembolie (VTE). De etiologie is vaak multifactorieel van aard. Er bestaat echter, evenals voor de meeste andere aandoeningen die gepaard gaan met significante hemolyse en daarbij een verhoogd risico op VTE, nog geen consensus over het nut van het voorschrijven van tromboseprofylaxe. Gerandomiseerde studies naar de effectiviteit van tromboseprofylaxe zijn niet voor handen. De problematiek van VTE bij AIHA wordt besproken. Daarnaast formuleren wij enkele aanbevelingen betreffende tromboseprofylaxe voor de klinische praktijk.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:271–6)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 6, september 2012
dr. P.A. von dem Borne
Primaire myelofibrose en myelofibrose optredend secundair aan andere myeloproliferatieve ziekten kunnen curatief worden behandeld met een allogene stamceltransplantatie. De non-myeloablatieve conditionering geeft de mogelijkheid om myelofibrosepatiënten tot de leeftijd van 70–75 jaar te transplanteren met een goede kans op overleving en beperkte kans op non-relapsmortaliteit. De laatste jaren zijn verbeterde prognostische scoresystemen ontwikkeld die inzicht kunnen geven welke patiënten met myelofibrose een goede indicatie voor transplantatie hebben. Veel myelofibrosepatiënten hebben een vergrote milt die potentieel de ‘engraftment’ van het transplantaat negatief kan beïnvloeden. Het nut van pretransplantatiesplenectomie blijft echter onduidelijk.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:233–8)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 5, july 2012
drs. E.A. Coenen , dr. B.V. Balgobind , prof. dr. R. Pieters , dr. C.M. Zwaan , prof. dr. M.M. van den Heuvel-Eibrink
Bij 15–20% van de kinderen met acute myeloïde leukemie (AML) wordt een translocatie gevonden waarbij het ‘mixed-lineage leukemia’ (MLL)-gen op chromosoom 11q23 is betrokken. In dit overzichtsartikel geven we een samenvatting over de etiologie, biologie en klinische karakteristieken van deze patiënten. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat MLL-herschikte AML bij kinderen een heterogeen ziektebeeld is, waarbij de prognose afhankelijk is van translocatiepartner, leeftijd, leukocytengetal en additionele cytogenetische afwijkingen. Wij concluderen dat het voor optimale stratificatie van de behandeling noodzakelijk is de translocatiepartner te kennen. Verder onderzoek is vereist naar de achterliggende biologische oorzaken van de prognostische verschillen tussen patiënten met verschillende translocatiepartners.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:177–85)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 5, july 2012
prof. dr. J.G. van der Bom , prof. dr. A. Brand , dr. J.A. van Hilten , dr. C.L. van der Poel , dr. M.R. Schipperus , dr. P. Strengers , dr. E.C. Vamvakas , dr. R.R.P. de Vries , drs. H.J.C. de Wit , prof. dr. J.J. Zwaginga
In een recentelijk aan de Leidse Universiteit gehouden brainstorm/bijeenkomst in het kader van het Boerhaave gasthoogleraarschap van dr. E. Vamvakas, formuleerden 10 experts hoe de transfusiegeneeskunde zich de komende 10 jaar in Nederland moet ontwikkelen. ‘Evidence-based practice’ en kosteneffectiviteit werden daarbij gezien als belangrijkste leidraden. Hoewel het beste bewijs klassiek komt uit ‘randomised controlled trials’ zijn (gepoolde) observationele studiegegevens in de transfusiegeneeskunde vaak minstens zo waardevol. Zowel ‘randomised controlled trials’ als goed opgezette observationele studies kunnen het bewijs leveren voor de effectiviteit en veiligheid c.q. de risico’s van zowel bestaande als nieuwe bloed- en celproducten. Dergelijk onderzoek zal ook de voordelen van nieuwe testen en veranderde transfusierichtlijnen ten aanzien van effectiviteit, veiligheid, logistiek gemak, minder bijwerkingen en/of onnodig bloedverbruik meetbaar moeten maken. De moeilijkheid blijft echter dat als we het hebben over deze ‘voordelen’, dat deze qua economische kosten en baten lastiger te beoordelen zijn. Bij kosteneffectiviteitsstudies moet men zich verder realiseren dat hier vrijwel altijd een aantal aannames en schattingen van de werkelijkheid moeten worden gebruikt. Het voorliggende artikel bespreekt de belangrijkste conclusies uit de bijeenkomst. Weergaven van de afzonderlijk besproken onderwerpen zijn tevens beschikbaar op de website van de Nederlandse Vereniging voor Bloedtransfusie (http://nvbtransfusie.nl/).
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:186–91)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 4, june 2012
drs. P. van Balen , dr. A.R. van Erkel , prof. dr. H.J.C. Eikenboom
Venacava-inferior (VCI)-filters worden gebruikt om het optreden van een longembolie te voorkomen. De ontwikkeling van de verwijderbare (‘retrievable’) filters maakt het mogelijk om een VCI-filter voor een korte tijd te plaatsen. Naar de effectiviteit en veiligheid van VCI-filters is weinig prospectief gecontroleerd onderzoek gedaan. De belangrijkste indicatie voor het (tijdelijk) plaatsen van een VCI-filter is de aanwezigheid van een veneuze trombo-embolie en het bestaan van een sterke contra-indicatie voor het gebruik van anticoagulantia. Het gebruik van een VCI-filter bij patiënten die wel anticoagulantia gebruiken, heeft geen aantoonbare meerwaarde, tenzij sprake is van progressie van de veneuze tromboembolie onder adequate instelling met anticoagulantia. Op dit moment is er geen plaats voor het gebruik van een VCI-filter als primaire profylaxe bij patiënten met een hoog risico op veneuze tromboembolie en een hoog bloedingsrisico.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:147–53)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 3, april 2012
dr. A. Broyl , dr. J.L.M. Jongen , prof. dr. P. Sonneveld
Introductie van nieuwe middelen als thalidomide en bortezomib hebben de prognose van patiënten met multipel myeloom substantieel verbeterd en vormen nu de hoekstenen van myeloombehandeling. Polyneuropathie (PN) is echter een van de meest frequente, potentieel invaliderende niet-hematologische complicaties van zowel thalidomide als bortezomib, vaak leidend tot dosisaanpassing of staken van behandeling, met een potentieel negatief effect op klinische eindpunten en kwaliteit van leven. Om de juiste balans te vinden tussen maximaal profijt van behandeling en het behouden van kwaliteit van leven is het essentieel toxiciteit te minimaliseren. Dit overzichtsartikel zal ingaan op de klinische presentatie en verschillende typen PN, de risicofactoren en mechanismen achter de ontwikkeling hiervan, richtlijnen voor dosisaanpassing en behandeling van symptomen, en nieuwe middelen met een lager risico op PN.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:92–104)
Lees verder
