Klinische effectiviteit van niet-farmacologische therapie bij sikkelcelziekte en kanker

maart 2023 Kliniek in Praktijk James Collins

Stress, angst, vermoeidheid en pijn zijn veel voorkomende en complexe klachten waar rekening mee moet worden gehouden bij kinderen, adolescenten en jongvolwassenen met hematologische en/of oncologische aandoeningen.¹⁻² Niet-farmacologische behandelmethoden zoals massagetherapie (MT) hebben positieve resultaten opgeleverd voor veel van deze klachten bij oncologische patiënten. Talrijke gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken en reviews beweren dat MT bijdraagt tot vermindering van pijn, stress, angst en misselijkheid.³⁻⁵ Een retrospectieve review had tot doel de klinische toepassing van MT bij zowel oncologische als hematologische patiënten tot 39 jaar te beschrijven.⁶

Kenmerken van de patiënten

De gekozen patiëntengroepen waren die met sikkelcelziekte (SCD) of hematologische en/of oncologische aandoeningen exclusief sikkelcelziekte (HemOnc). 3015 MT-sessies werden verstrekt aan 171 HemOnc- en 72 SCD-patiënten tussen oktober 2019 en december 2021. De kenmerken van de patiënten waren als volgt; gemiddelde leeftijd: 12,21±7,19 jaar, etniciteit: blank (49,4%), afro-Amerikaans (43,2%), geslacht: 52,3% vrouw.

Belangrijkste bevindingen

Opmerkelijk is dat patiënten met SCD vóór de behandeling significant meer pijn (6,95 vs 4,46), stress (6,47 vs 4,58) en angst (6,67 vs 4,59) rapporteerden dan HemOnc-patiënten. Alle patiënten meldden een significante gemiddelde vermindering van pijn (-2,25±1,87), stress (-2,5±1,73), en angst (-2,52±1,69) die ook klinische significantie had. Interessant is dat HemOnc-patiënten een grotere gemiddelde pijnverandering meldden dan SCD-patiënten (-2,54 vs -1,87). Beperkingen van deze studie zijn het ontbreken van informatie over de pijnmedicatie die de patiënten vóór MT kregen, het ontbreken van een controlegroep, en het gebruik van NRS-scores van één item in plaats van uitgebreidere pijnmetingen.

Conclusie

Deze bevindingen ondersteunen de klinische werkzaamheid en veiligheid van MT bij het verminderen van pijn, stress en angst bij jonge mensen met hematologische en/of oncologische aandoeningen. Verder onderzoek is echter nodig om het gebruik van deze niet-farmacologische behandeling verder te optimaliseren.

Referenties

  1. Jacobs S, Mowbray C. The Power of Massage in Children with Cancer-How Can We Do Effective Research? Children (Basel). 2019 Jan 18;6(1):13. doi: 10.3390/children6010013. PMID: 30669412; PMCID: PMC6352174.
  2. Uwaezuoke SN, Ayuk AC, Ndu IK, et al. Vaso-occlusive crisis in sickle cell disease: current paradigm on pain management. J Pain Res. 2018 Dec 11;11:3141-3150. doi: 10.2147/JPR.S185582. PMID: 30588066; PMCID: PMC6294061.
  3. Rodríguez-Mansilla J, González-Sánchez B, Torres-Piles S, et al. Effects of the application of therapeutic massage in children with cancer: a systematic review. Rev Lat Am Enfermagem. 2017 Jun 8;25:e2903. doi: 10.1590/1518-8345.1774.2903. PMID: 28614430; PMCID: PMC5492650.
  4. Batalha LM, Mota AA. Massage in children with cancer: effectiveness of a protocol. J Pediatr (Rio J). 2013 Nov-Dec;89(6):595-600. doi: 10.1016/j.jped.2013.03.022. Epub 2013 Sep 13. PMID: 24035872.
  5. Mao JJ, Ismaila N, Bao T, Barton D, et al. Integrative Medicine for Pain Management in Oncology: Society for Integrative Oncology-ASCO Guideline. J Clin Oncol. 2022 Dec 1;40(34):3998-4024. doi: 10.1200/JCO.22.01357. Epub 2022 Sep 19. PMID: 36122322.
  6. Rodgers-Melnick SN, Bartolovich M, Desai NJ, et al. Massage therapy for children, adolescents, and young adults: Clinical delivery and effectiveness in hematology and oncology. Pediatr Blood Cancer. 2023 Apr;70(4):e30243. doi: 10.1002/pbc.30243. Epub 2023 Feb 1. PMID: 36726036.