Druk op de afspeelknop om de tekst voor te lezen.
Voor de patiënt gaan hematologen door het vuur. Gewapend met een ongekend én groeiend arsenaal aan cytostatica, kleine moleculen, stamcellen, gemodificeerde T-cellen en zelfs CRISPR-technieken is er geen enkele hematologische ziekte die ons doet achteruitdeinzen. Het mengsel van empathie, innovativiteit en strijdvaardigheid dat huist in de hematoloog is de ideale cocktail gebleken voor ongekende vooruitgang in de zorg die we anno 2025 kunnen bieden aan vele patiënten. Ziekten die in de vorige eeuw nog dodelijk waren, hebben we weten te reduceren tot chronische aandoeningen met minder complicaties dan diabetes mellitus. Chemorefractaire maligniteiten zijn nu slachtoffers van gerichte celtherapieën. Zelfs erfelijke hemoglobinopathieën ontkomen er niet aan: de hematoloog geneest het!
Met een groeiend aantal patiënten die wij behandelingen kunnen bieden, blijft er ook een groep achter die een minder succesvol behandeltraject doorloopt. Voor deze patiënten hebben we gelukkig ook tweede- en derdelijnstherapieën. Als reguliere behandelmogelijkheden opdrogen, kunnen we medicatie in ‘compassionate use’ aanvragen of verwijzen voor een fase I-studie. Helden blijven wij. Wij gaan mét de patiënt door het vuur.
Uiteindelijk wens je niemand een hematologische ziekte toe. Maar we moeten ook eerlijk zijn. We zeggen het belang van de patiënt voorop te stellen en streven naar curatieve opties, hopende op goede uitkomsten. Feit is wel dat het uitschrijven van een volgende kuur soms de makkelijkste weg is. Daarmee biedt de dokter nieuwe hoop en is de patiënt niet uitbehandeld, laat staan ‘palliatief’ (sic!). De patiënt strijdt door, luid aangemoedigd door de omgeving. In de langdurige, moeilijke gesprekken waarin arts en patiënt concluderen dat er geen behandelmogelijkheden zijn, schuilt beperkte heroïek in de publieke opinie, en voelt dit voor de behandelend arts niet zelden als een persoonlijke nederlaag. Maar het aanbieden van valse hoop mag niet ten koste gaan van patiënten.
Onze lymfoomwerkgroep is wat dat betreft te prijzen. Centraalzenuwstelsel (CZS)-profylaxe was een ‘hot topic’ waar hematologen wereldwijd mee worstelen, zeker in het kader van lymfoombehandelingen (zie interview met Jeanette Doorduijn vanaf pagina 101). Wij hebben jarenlang patiënten blootgesteld aan LP’s en hoge dosis MTX-kuren met zéér beperkte effectiviteit. De nieuwe richtlijn is hierin duidelijk: het advies is om dit níet meer te doen. Dat we de zeer-hoogrisicopatiënten nog wél MTX mogen aanbieden is mijns inziens inconsequent en weerspiegelt onze gezamenlijke onmacht om weerstand te bieden tegen CZS-recidieven. Gelukkig wordt veel onderzoek verricht en gewerkt aan nieuwe middelen om CZS-profylaxe écht effectief te leveren. En dát is de hematologenmentaliteit die de basis vormt voor hoop.
Dr. Goda Choi, internist-hematoloog
Hoofdredacteur
Naar boven
