Gaat Europa – en Nederland- ertoe over om mensen voor de derde keer te vaccineren, en zo ja, om welke groepen gaat het dan? Op die vragen wordt binnenkort een antwoord vanuit Brussel verwacht. Beoordelingscomité CHMP van het Europees Medicijnagentschap EMA heeft een advies uitgebracht over het al of niet geven van een derde prik, en stelt vast dat dat inderdaad zinvol kan zijn.
Belangrijk is om aan te geven dat het in feite over twee situaties gaat. In de eerste plaats keek het CHMP naar het geven van een derde vaccinatie aan mensen met een sterk verminderde afweer. Daarbij behoren zeer kwetsbare mensen die een transplantatie hebben ondergaan en die, om afstoting te voorkomen, op immuunonderdrukkende medicatie aangewezen zijn. Eerdere studies lieten zien dat zij na twee vaccinaties weinig tot geen antilichamen aanmaken. Maar er is vastgesteld dat een derde vaccinatie, een maand na de tweede, wel de gewenste immuunreactie teweeg kan brengen. Er is echter geen direct bewijs dat het aanmaken van antilichamen bij deze patiënten leidt tot een betere bescherming tegen COVID-19. Toch denkt het CHMP dat de extra prik de bescherming bij in ieder geval een deel van de patiënten versterkt.
Daarnaast is gekeken naar het nut van een zogeheten boosterprik bij mensen met een normaal functionerend afweersysteem. Daarbij werd gekeken naar een studie waarin gezonde gevaccineerden tussen de 18 en 55 jaar een boosterprik kregen met het Pfizer-vaccin, zo’n 6 maanden na de tweede prik. Het bleek dat de hoeveelheid antilichamen in het bloed toenam tot een niveau dat zelfs hoger lag dan na de eerste twee prikken. De bijwerkingen waren vergelijkbaar met de veiligheid van de tweede prik. De effecten van een boosterprik met andere vaccins worden op dit moment nog onderzocht. Ook blijft de EMA nauwlettend in de gaten houden of zich geen –zeldzame- ernstige bijwerkingen voordoen, zoals ontstekingen van de hartspier of het hartzakje, die eerder al gezien zijn.
Los van een eventueel advies van de EMA om tot boosterprikken over te gaan beslist elke EU-lidstaat ook afzonderlijk of ze daarvoor kiezen. Ook bepaalt elk land voor wie zo’n boosterprik in eerste instantie bedoeld is, zoals ouderen, kwetsbaren en zorgverleners. In verschillende EU-lidstaten, waaronder Nederland, wordt dat laatste overwogen.
Er zijn echter ook landen, zoals Israël, waar de gehele volwassen bevolking een derde prik krijgt. En ook Hongarije biedt sinds eind juli boosterprikken aan voor iedereen die dat wil. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO neemt het standpunt in dat het eigenlijk geen pas geeft om op grote schaal mensen een derde vaccinatie aan te bieden terwijl een groot deel van de wereldbevolking verstoken blijft van vaccins.
