Een nieuw laboratorium in Erasmus MC is afgelopen april begonnen met de vervaardiging van levende geneesmiddelen die ingezet kunnen worden bij de behandeling van diverse soorten kanker. Het gaat om ATMP’s , ‘Advanced Therapy Medicinal Products’, een vorm van immuuntherapie. Ze worden gemaakt met gemodificeerde cellen of weefsel van de patiënt zelf. Zelfs virussen kunnen gemanipuleerd worden om kankercellen te lijf te gaan.
In het nieuwe ATMP-lab dat uit vier ruimtes bestaat worden verschillende typen afweercellen geproduceerd waaronder dendritische cellen en bewerkte T-cellen zoals de TCR T-cellen en CAR-T cellen. Daarvoor worden (voorloper) afweercellen uit het bloed van de patiënt gehaald om genetisch gemanipuleerd te worden, en verder opgekweekt. Vervolgens worden de aangepaste afweercellen opnieuw in het lichaam van de patiënt gebracht, waar ze op zoek gaan naar tumorcellen om die op te ruimen.
Een ander soort ATMP dat in Rotterdam gemaakt gaat worden zijn de zogeheten oncolytische virussen. Zo’n virus is in staat zich te binden aan tumorcellen waarna deze cellen vervolgens vernietigd worden. Deze virussen worden in tegenstelling tot de afweercellen niet per patiënt geproduceerd op basis van diens eigen cellen, maar in grotere hoeveelheden die voor meerdere patiënten ingezet kunnen worden.
Een van de aandoeningen waar ATMP een groot verschil kan betekenen is alvleesklierkanker. Een kanker die vaak zeer laat ontdekt wordt, wat een zeer slechte prognose met zich meebrengt. Tot dusver is men er niet in geslaagd om alvleesklierkanker met immuuntherapie te behandelen, maar ATMP zou daar wel eens verandering in kunnen brengen. Oncolytische virussen kunnen mogelijk effectief zijn bij deze vorm van kanker, en wellicht ook bij andere moeilijk behandelbare kankers zoals hersentumoren en vergevorderde prostaatkanker.
Een oncolytisch virus is in staat kankercellen te herkennen, om daar lokaal een ontsteking teweeg te brengen. Daarbij produceert het virus stofjes die T-cellen naar de tumor lokken. Bovendien verzwakt het virus de verdedigingslinie van de tumor tegen afweercellen.
De ATMP faciliteit is mede mogelijk gemaakt door de Stichting Support Casper en de Erasmus MC Foundation.
Meer informatie
Lees meer over het onderzoek naar oncolytische virussen aan Erasmus MC
