Hoe goed beschermen de coronavaccins mensen in kwetsbare groepen tegen COVID-19? Sinds februari wordt dat in Nederlandse ziekenhuizen in kaart gebracht. De eerste resultaten, over nierpatiënten, longtransplantatiepatiënten en patiënten met kanker kwamen vorige maand naar buiten, en deze week is ook duidelijkheid gekomen over hoe de vaccins werken bij mensen met een auto-immuunziekte. En het blijkt uit de T2B-COVID studie dat de meeste mensen die afweeronderdrukkende medicijnen slikken vanwege een auto-immuunziekte bijna net zo veel antistoffen aanmaken als gezonde mensen.
Acht studies
Patiënten met auto-immuunziekten zoals reuma gebruiken vaak afweer- onderdrukkende (immunosuppressieve) medicatie. Het is onduidelijk of de COVID-19 vaccinaties even effectief zijn in deze groep patiënten en onder welke omstandigheden effectieve bescherming mogelijke onvoldoende zal zijn. Om die reden is, met steun va ZonMw, in februari de T2B-COVID-studie van start gegaan, geleid vanuit Amsterdam UMC. Dit onderzoek is één van acht studies naar de werking van COVID-19 vaccinaties bij patiënten met een verstoord immuunsysteem.
Ruim 3000 mensen doen mee aan de T2B-COVID studie, die nog steeds lopende is. Maar de onderzoekers hebben besloten om nu al met voorlopige resultaten naar buiten te komen, omdat er bij patienten veel vragen leven over de vaccins. Op basis van gegevens van de eerste 1500 deelnemers, concluderen de onderzoekers dat het overgrote deel van de patiënten na de tweede prik beschermende antistoffen heeft aangemaakt. Er is nauwelijks verschil met gezonde personen die in deze studie zijn opgenomen. Over een maand wordt de volledige uitslag van het onderzoek verwacht.
Drie middelen
Minder goed nieuws is er voor patiënten die behandeld worden met een van drie afweeronderdrukkende medicijnen. Bij mensen die rituximab, ocrelizumab of fingolimod toegediend krijgen worden na vaccinatie minder antistoffen aangetroffen. Dat hoeft overigens niet te betekenen dat die mensen niet beschermd zijn tegen het coronavirus. Mogelijk zorgt de vaccinatie namelijk wel voor een ander soort afweerreactie, maar dat is nog niet voldoende onderzocht.
Booster
De onderzoekers benadrukken dat het om een tussenstand gaat en dat het best mogelijk is dat er meer geneesmiddelen boven komen drijven waarbij de vaccins minder goed werken. Ook zijn niet alle afweeronderdrukkende middelen onderzocht. Wat ook nog niet bekend is, is of een derde vaccinatie –een ‘booster’- de bescherming verhoogt en mogelijk uitkomst kan bieden bij patiënten die nu een medicijn gebruiken dat het vaccin dwarsboomt.
Meer informatie
Lees meer over de T2B-COVID-studie op de website van Amsterdam UMC.
