Stakeholders uit zorgwereld waarschuwen in open brief voor effect van armoede op gezondheid

februari 2023 Opinie Willem Van Altena

Iedereen in Nederland moet een gelijke kans hebben op een zo gezond mogelijk leven. Om dat te bereiken moet de ‘bestaanszekerheid’ worden gegarandeerd: een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheid tot gezond eten, onderwijs en veilig werken en wonen. Dat staat in een open brief die door ruim 70 zorgbestuurders, hoogleraren en prominenten is getekend.

De open brief is afkomstig van artsenfederatie KNMG en ruim zeventig organisaties, waaronder (academische) ziekenhuizen, IKNL, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, de Sociaal Economische Raad, FNV, de Nederlandse Zorgautoriteit, GGD GHOR Nederland, sportkoepel NOC-NSF en verschillende ouderen- en jongerenbonden. De brief wordt aangeboden aan minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid.

Preventie

IKNL publiceerde in oktober 2022 het rapport ‘Kanker in Nederland, trends en prognoses tot en met 2032’. Daaruit blijkt dat het aantal diagnoses van kanker stijgt, tot 156.000 in 2032. Dat zijn 18 diagnoses per uur. Thijs Merkx, bestuursvoorzitter IKNL: “De groei in het komende decennium is onafwendbaar, want die komt vooral door vergrijzing en blootstelling aan risicofactoren uit het verleden. Maar als samenleving moeten we wél inzetten op preventie om het aantal diagnoses op de langere termijn te beperken. En daarin speelt bestaanszekerheid een cruciale rol. Stoppen met roken is bijvoorbeeld erg moeilijk, als je in beslag wordt genomen door financiële zorgen.”

Kankeratlas

Recent publiceerde IKNL de Kankeratlas, waar de geografische incidentie van kanker te zien is. Merkx: “Bij kankersoorten die samenhangen met roken, zoals long- en hoofdhalskanker, zie je dat dit meer voorkomt in wijken waar bestaanszekerheid vaker op het spel staat. Dus willen we deze mensen helpen, dan moeten we als samenleving ook iets aan die bestaanszekerheid doen.”

Veel artsen hebben nu het gevoel dat ze vooral aan symptoombestrijding doen. Ze schrijven slaappillen voor aan mensen die wakker liggen omdat hun baan op de tocht staat. Een kind met astma veroorzaakt door een schimmelig huis, krijgt een puffer. Het is dweilen met de kraan open, vinden de ondertekenaars. “Bestaanszekerheid is een belangrijke sleutel tot de oplossing”, zegt KNMG-voorzitter René Héman. “Dagelijks zien artsen en andere professionals mensen met gezondheidsproblemen waarvan de oorzaken en oplossingen buiten het medische domein liggen. Wie voortdurend ieder dubbeltje moet omdraaien, kan in de supermarkt niet anders dan kiezen voor de goedkoopste optie, wat vaak ook de ongezondste is. Het vergroten van de kans-gelijkheid leidt tot een gezonder leven voor iedereen.”

Lees hier de open brief van artsenfederatie KNMG en andere organisaties.