Dat hondenneuzen tot de meest verfijnde detectieapparaten in de natuur behoren is bekend. Hun reukorgaan bevat 60 keer zo veel geurreceptoren als het onze. Die vaardigheid komt de mensheid al millennia lang goed van pas. Honden helpen jagers hun prooi te vinden, staan de politie bij om boeven op te sporen en helpen op vliegvelden mee om verboden middelen te ontdekken. En mogelijk is daar een talent bij gekomen: honden kunnen ruiken of mensen corona hebben, zelfs voordat ze symptomen vertonen. Recent publiceerde wetenschappelijk tijdschrift Nature een artikel over de vraag of honden corona kunnen ruiken. Het antwoord: ja, maar.
Op zich was dat antwoord geen verrassing want we weten al dat honden in staat zijn om andere ziekten te ruiken, zoals diabetes, de griep en zelfs kanker. Vorig jaar werd er al melding gemaakt van de succesvolle inzet van ‘coronahonden’ op het vliegveld van Helsinki. En ook in andere landen werd gewerkt aan het trainen van honden om het COVID-19 virus op te sporen.
In Nederland wordt geen wetenschappelijk onderzoek naar coronahonden gedaan, maar bij onze Zuiderburen is dat wel zo. Vorige maand werd bekend dat in België aan de universiteit van Gent zes honden –Mechelse herders om precies te zijn- opgeleid zijn die kunnen worden gebruikt om te testen of mensen besmet zijn met het coronavirus. Volgens microbioloog Chris Callewaert zijn de honden accurater dan een sneltest. In 95 procent van de gevallen weten de honden het virus te traceren.
Wat het voordeel van coronahonden is, is dat ze heel snel grote groepen mensen kunnen screenen, maar wel op een andere manier dan gebeurt door drugshonden op vliegvelden. Mensen worden niet zomaar besnuffeld door de viervoeters, maar moeten een zweetstaaltje afgeven van onder de oksels, de nek of de armen. In een aparte ruimte worden de honden dan met de stalen geconfronteerd, en met vrijwel onmiddellijk een uitslag.
De Gentse honden kunnen naar zeggen van Callewaert zelfs onderscheid maken tussen de verschillende virusmutaties. Voorlopig is nog niet duidelijk waar de zes Gentse coronahonden ingezet gaan worden en of er meer honden getraind zullen worden. Maar er wordt hardop gedacht over luchthavens, sportwedstrijden, evenementen en theaters. Feitelijk overal waar grote groepen mensen samenkomen. Uiteindelijk hoopt Callewaert dat de honden zo getraind kunnen worden dat ze, net als drugshonden op het vliegveld, hun werk niet in een aparte kamer hoeven te doen, maar door gewoon tussen de mensen te lopen. Een coronatest door een hond is veel sneller en goedkoper dan welke andere testmethode dan ook.
Intussen wordt in enkele Belgische ziekenhuizen zweet ingezameld bij COVID-patiënten om de honden te trainen. Er wordt zweet afgenomen onder de oksel en in de liezen omdat daar lymfeklieren en zweetklieren dichtbij elkaar liggen. Patiënten die medewerking verlenen moeten minstens een half uur een prop watten onder de oksel of in de lies dragen. Die wordt vervolgens diepgevroren en naar het hondentrainingscentrum in Gent gebracht.
Ook in Thailand zijn deze maand successen gemeld met coronahonden. Zes speciaal opgeleide Labradors blijken in bijna 95% van de gevallen te kunnen ruiken of iemand met het coronavirus besmet is, en dat doen ze binnen twee seconden. Het gaat om een onderzoek door de Chulalongkorn universiteit in Bangkok. In het zweet van mensen met COVID-19 bevinden zich vluchtige componenten die de honden kunnen ruiken en herkennen.
Ondanks alle euforie rond de coronahonden die snel en goedkoop grote massa’s mensen kunnen testen is er nog nauwelijks enig wetenschappelijk onderzoek gedaan, en al helemaal niet op grote schaal. Tot dusver is er een kleine studie gepubliceerd door een groep wetenschappers uit het Duitse Hannover, waarbij 8 honden betrokken waren en waarbij ze geen zweetstalen maar speekselmonsters te ruiken kregen van 7 COVID-patiënten en 7 gezonde mensen. De honden pikten 83% van de positieve gevallen eruit, en 96% van de mensen die geen covid hadden. Er zijn wel enkele grotere studies gaande, onder meer in de Verenigde Staten en in Frankrijk.
Een belangrijk aspect is wel dat lang niet elke hond even goed lijkt te presteren als het gaat om het herkennen van virussen. In een Frans onderzoek, waar 8 honden bij betrokken waren pikten 2 ervan 100% van de positieve zweetstalen op. Maar een andere hond zat er 10 van de 57 keer naast.
Dat honden corona kunnen ruiken staat inmiddels wel vast, maar wat de wetenschap betreft is er meer en groter onderzoek nodig om vast te stellen hoe nuttig de inzet van honden kan zijn.
Referentie
Lees het volledige artikel in Nature.
