Coronavaccins lijken veilig te zijn voor mensen met immuun trombocytopenie

januari 2022 Corona Willem Van Altena

Lange tijd bestond er onduidelijkheid over de vraag of de mRNA-coronavaccins wel veilig zijn voor mensen die aan een hematologische aandoening lijden. Zeker toen duidelijk werd dat er in zeldzame gevallen sprake kan zijn van een daling van het aantal bloedplaatjes. Voor mensen met de aandoening immuun trombocytopenie (ITP) zou dat immers gevaarlijk kunnen zijn, omdat zij al een laag bloedplaatjesniveau bezitten. Mogelijk zou een vaccinatie met het Moderna- of Pfizervaccin tot bloedingen kunnen leiden. Reden voor wetenschappers van Erasmus MC om te onderzoeken of de mRNA-vaccins veilig zijn voor mensen met ITP. Recent werden hun bevindingen in wetenschappelijk tijdschrift Blood Advances gepubliceerd. Het blijkt dat de vaccins geen extra risico opleveren voor deze groep patiënten.

Immuun trombocytopenie is een auto-immuunziekte waarbij patiënten te weinig bloedplaatjes in hun bloed hebben. Om onbekende redenen maakt hun afweerstelsel antistoffen aan die bloedplaatjes versneld afbreken.

Geen verschil

Voor het onderzoek in Rotterdam werd het effect van de mRNA-vaccins op 218 ITP patiënten vergeleken met dat bij 200 gezonde personen. Weliswaar leidde vaccinatie over alle proefpersonen gezien tot een afname van het aantal bloedplaatjes met 6,3%, maar tussen de ITP-patiënten en de gezonde personen was er geen verschil. Vrijwel alle patiënten werden met het Moderna-vaccin ingeënt, en het gehalte aan bloedplaatjes werd vijf keer gemeten: voor de eerste prik, en 1 week en 4 weken na zowel de eerste als de tweede vaccinatie.

Terugval

Bij 30 van de 218 ITP-patiënten werd na vaccinatie een terugval in het aantal bloedplaatjes vastgesteld. Dat gebeurde vooral bij patiënten met een laag bloedplaatjesniveau, bij jonge patiënten en bij patiënten die op het moment van vaccinatie onder behandeling waren voor ITP. Bij de helft van die 30 patiënten was medicatie nodig om de terugval te behandelen, wat in alle gevallen effectief bleek te zijn. De onderzoekers vermoeden dat het in al deze gevallen om een ITP-ziekteverschijnsel ging dat losstaat van de vaccinatie.  Daarbij merken zij op dat het risico op een terugval in de bloedplaatjes groter is door corona dan door vaccinatie. Wel bevelen de onderzoekers aan dat bij mensen in de risicogroep voor ITP de bloedplaatjes na vaccinatie in de gaten gehouden worden.

Naar de effectiviteit en veiligheid van een boostervaccinatie is geen onderzoek gedaan maar op basis van de resultaten van de eerste en tweede vaccinatie verwachten de onderzoekers geen problemen.

Referentie

Visser C, Swinkels M, van Werkhoven E, et al. COVID-19 vaccination in patients with immune thrombocytopenia. Blood Adv. 2021 Dec 23:bloodadvances.2021006379. doi: 10.1182/bloodadvances.2021006379. Epub ahead of print. PMID: 34941989; PMCID: PMC8709724.