Help, 16 januari nadert met rasse schreden. Blue Monday: de derde maandag van januari, traditiegetrouw de meest deprimerende dag van het jaar. Gelukkig zijn er wel manieren om die dag, en de hele winterdip, een beetje draaglijker te maken. We sommen vijf tips op.
Waarom is de derde maandag van januari zo’n sombere dag? Tel maar op: het duurt nog een week voor je salaris binnenkomt terwijl je een veel te dure december achter de rug hebt. Je goede voornemens van 16 dagen geleden lijken wederom nergens toe te leiden. Je wacht met angst en beven op de volgende gas- en elektrarekening. De boodschappen zijn onbetaalbaar geworden. De vakantie waar je zo naar snakt is meer dan een half jaar weg. En daarbij is het koud, guur en lijkt het de hele dag donker te zijn. Kortom: als de winterdip nog niet toegeslagen heeft, dan toch zeker wel op maandag 16 januari. Je voelt je moe en lusteloos en hebt nergens zin in lijkt het wel. Maar gelukkig kun je een paar dingen doen om Blue Monday, en de hele winterdip, goed door te komen. Het Voedingscentrum heeft vijf tips op een rijtje gezet.
Het slechte nieuws maar eerst: nee, er bestaat geen wondermiddel waardoor je je meteen vrolijk en energiek gaat voelen. Zelfs chocola kan dat niet. Er wordt wel beweerd dat het eten ervan allerlei gelukshormoontjes in je losmaakt maar daar is nooit eenduidig bewijs voor gevonden. Hoewel, als af en toe een chocolaatje je opmontert, dan is er niets op tegen. Maar al die middeltjes die beweren je met een (bruis)tabletje per dag weer de energie van een jonge god of godin te geven… geloof er maar niet te veel van.
Wat je wel kunt doen is verstandig en gevarieerd eten. Ga daarbij uit van de bekende Schijf van Vijf. Je hebt van alles nodig om de voedingsstoffen binnen te krijgen waar je lijf om vraagt. Groente en fruit, vezels, gezonde vetten, eiwitten… En hoewel er in de winter misschien minder verse waren in de schappen liggen is het nog steeds niet moeilijk om een gebalanceerd menu te vinden. Het hoeven dus echt niet alleen maar dikke soepen en stamppotten te zijn.
Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf, dan hoef je echt geen multivitamines bij te slikken om de winter door te komen. Claims dat je daarmee je weerstand verhoogt of je immuunsysteem een boost geeft zijn feitelijk misleidend. Krijg je meer vitaminen en mineralen binnen dan je nodig hebt, dan stapelen die zich niet op als voorraadje, maar verlaten ze via de urinewegen je lichaam. En van sommige vitamines kan een teveel zelfs schadelijk zijn voor je nieren. Wel zijn er groepen mensen die bijvoorbeeld vanwege ziekte, leeftijd of zwangerschap, wel een supplement nodig hebben. Vitamine D met name: in de winter maakt je huid minder vitamine D aan omdat je minder in de zon komt.
Bewegen is gezond voor lichaam en geest, en dat kan op allerlei manieren. Het advies voor volwassenen is: minstens 150 minuten matige of zwaar intensieve inspanning per week verspreid over diverse dagen en minstens 2x per week spier- en botversterkende activiteiten. Dat hoeft helemaal niet in de sportschool: hardlopen, wandelen en fietsen tellen ook. Zelfs huishoudelijk werk (trap stofzuigen!) of werken in de tuin tellen al mee. Probeer sowieso niet urenlang stil te zitten achter je bureau of voor de tv.
Naast fysieke activiteit is ook ontspanning belangrijk: plan rustmomenten in en zorg voor voldoende slaap van goede kwaliteit. Een manier om daarvoor te zorgen is het verstandig omgaan met laptops, tablets en mobieltjes. Die stralen een bepaald soort blauw licht uit dat je circadiaanse ritme in de war gooit. Het circadiaanse ritme reguleert onze slaap-waakcyclus. ’s Avonds wordt het daglicht roder, en dat zet ons lichaam aan om melatonine aan te maken, waardoor we slaperig worden. ’s Morgens gebeurt het omgekeerde, dan wordt het lichter en komt er meer blauw licht vrij, en dat stopt de melatonine-aanmaak. Als je ’s avonds dus de slaap niet kunt vatten: blijf van je mobieltje af want daarmee maak je het alleen maar erger. Of draag een speciale bril met glazen die blauw licht weren.
Soms blijven de sombere gevoelens, de vermoeidheid en lusteloosheid misschien langer aanhouden dan je zou willen. Misschien is er dan wel sprake van een depressie. In dat geval is het verstandig om je huisarts in te schakelen of de website van GGZ te raadplegen.
Meer informatie
