Articles

Nieuwe behandelstrategieën voor het recidief en therapieresistent multipel myeloom

NTVH - 2017, nummer 2, march 2017

dr. I.S. Nijhof , dr. N.W.C.J. van de Donk , dr. T. Mutis , prof. dr. H.M. Lokhorst

SAMENVATTING

Op 17 november 2016 promoveerde mw. drs. I.S. Nijhof aan de Universiteit van Utrecht op haar promotie-onderzoek, getiteld ‘Beyond the horizon- New treatment strategies for relapsed/refractory multiple myeloma’, onder begeleiding van promotor prof. dr. H.M. Lokhorst en co-promotores dr. T. Mutis en dr. N.W.C.J. van de Donk. Hieronder zijn de belangrijkste bevindingen van het onderzoek weergegeven. Dr. I.S. Nijhof heeft tijdens het Dutch Hematology Congress in Papendal op donderdag 26 januari 2017 het Jaap Steenbergen Stipendum voor het beste proefschrift van 2016 gewonnen.

(NED TIJDSCHR HEMATOL 2017;14:98–102)

Lees verder

Daratumumab in de dagelijkse praktijk

NTVH - 2016, nummer 4, june 2016

dr. N.W.C.J. van de Donk , prof. dr. P. Sonneveld , Prof, dr. M.C. Minnema , L. Nieuwenhuis , Y.M. den Hartog , P.W.C. Bosman , dr. T. Mutis , dr. I.S. Nijhof , dr. H.G. Otten , dr. A.C. Bloem , dr. J. Slomp , dr. K.M.K. de Vooght , N. Som , dr. J.F.M. Jacobs , prof. dr. S. Zweegman , prof. dr. H.M. Lokhorst

Samenvatting

Daratumumab is een antistof gericht tegen CD38, dat sterk tot expressie komt op multipel myeloom (MM)-cellen. Twee monotherapiestudies lieten goede klinische responsen zien van daratumumab bij uitvoerig voorbehandelde patiënten, waarbij daratumumab goed werd verdragen. De meest voorkomende bijwerking is het optreden van infusiereacties (ongeveer 50% van de patiënten; meestal alleen bij de eerste infusie en meestal graad 1 of 2). Het belangrijkste bij een infusiereactie is om tijdig de daratumumab infusie te stoppen, zodat de klachten niet escaleren. Verder interfereert daratumumab als anti-CD38-antistof met de M-proteïnebepaling en met het routine bloedtransfusiecompatibileitsonderzoek. In dit artikel zijn verschillende tactieken beschreven om deze problemen in de dagelijkse praktijk aan te pakken.

(NED TIJDSCHR HEMATOL 2016;13:123–30)

Lees verder

Chimere antigeenreceptoren als immuuntherapie voor hematologische maligniteiten

NTVH - 2015, nummer 8, december 2015

drs. E. Drent , dr. N.W.C.J. van de Donk , prof. dr. H.M. Lokhorst , dr. T. Mutis

Samenvatting

Een chimere antigeenreceptor (CAR) is een in het laboratorium vervaardigde cellulaire receptor waarbij het antigeenherkenningsdomein van een antilichaam op een artificiële wijze is gekoppeld aan het cellulaire activerende gedeelte van een T- of NK-cel. Met CAR’s wordt de doeltreffende specificiteit van antilichamen om kankercellen te herkennen, verenigd met de uitmuntende capaciteit van T- of NK-cellen om deze kankercellen te elimineren. CAR-gebaseerde immuuntherapiestrategieën zijn daarom met grote verwachtingen ontvangen door wetenschappers en clinici die de toekomst van kankerpatiënten willen verbeteren. In de afgelopen jaren zijn er veel (pre-)klinische studies gestart en de CAR’s worden steeds verder ontwikkeld tot volwaardige producten door hun doeltreffendheid en de veiligheid te verhogen. Men gaat ook verder op zoek naar nieuwe tumorantigenen om de therapie te kunnen toepassen bij andere vormen van kanker. Dit overzicht is bedoeld om de huidige status van CAR-therapieën en de nieuwe ontwikkelingen op een chronologische wijze uiteen te zetten.

(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:303–12)

Lees verder

Vaccinatie met hematopoësespecifieke ‘minor’ histocompatibiliteitsantigenen bij de behandeling van hematologische maligniteiten na allogene stamceltransplantatie

NTVH - 2014, nummer 3, april 2014

dr. R. Oostvogels , Prof, dr. M.C. Minnema , dr. T. Mutis , prof. dr. H.M. Lokhorst

Samenvatting

Allogene stamceltransplantatie en donorlymfocyteninfusie zijn effectieve behandelingen voor verschillende hematologische maligniteiten. Het therapeutische effect berust voornamelijk op een immuunrespons van donor-T-cellen gericht op de resterende tumorcellen, het graft-versustumoreffect. Hierbij spelen verschillen in de expressie van ‘minor’ histocompatibiliteitsantigenen op de lichaamscellen van patiënt en donor een cruciale rol. Om met immuuntherapie de graft-versus-tumorrespons effectiever te maken zonder graft-versus-hostziekte te veroorzaken, maken we gebruik van ‘minor’ histocompatibiliteitsantigenen die enkel op de (maligne) bloedcellen voorkomen en niet op andere lichaamscellen. Door antigeenpresenterende cellen te beladen met deze peptiden en aan de patiënt toe te dienen gelijktijdig met een donorlymfocyteninfusie, proberen we het effect van de donorlymfocyten specifieker op de bloed- en tumorcellen te richten en zo de antitumorrespons te versterken. Op dit moment wordt in 2 klinische studies de toepassing van peptide-beladen dendritischecelvaccinaties in combinatie met donorlymfocyteninfusie bij patiënten met verschillende hematologische maligniteiten getest.

(NED TIJDSCHR HEAMTOL 2014;11:100–8)

Lees verder

De REPEAT-studie: een fase I- en fase II-studie naar de behandeling van het lenalidomide-refractair recidief multipel myeloom met lenalidomide gecombineerd met cyclofosfamide en prednison

NTVH - 2013, nummer 3, april 2013

dr. I.S. Nijhof , prof. dr. S. Zweegman , dr. A. Beeker , dr. A.C. Bloem , prof. dr. G.M.J. Bos , dr. L.M. Faber , B. van Kessel , dr. S.K. Klein , dr. H.R. Koene , dr. E.J.F.M. de Kruijf , dr. M.D. Levin , dr. T. Mutis , dr. E. van der Spek , dr. S. Wittebol , prof. dr. P. Sonneveld , prof. dr. H.M. Lokhorst , dr. N.W.C.J. van de Donk

Samenvatting

Hoewel de overleving van patiënten met een multipel myeloom (MM) de laatste jaren aanzienlijk is verbeterd, ontwikkelt toch de overgrote meerderheid van de patiënten na verloop van tijd een recidief. Op dit moment ontbreekt een standaardbehandeling van lenalidomide- en bortezomib-refractaire patiënten. Een retrospectieve studie bij 14 lenalidomide-refractaire patiënten, die op 1 na (93%) ook allemaal bortezomib hebben gehad, liet veelbelovende resultaten zien van lenalidomide gecombineerd met continu laag gedoseerd cyclofosfamide en prednison (REP). Hieruit is de REPEAT-studie voortgekomen, een fase I/II-studie bij myeloompatiënten met een lenalidomide-refractair recidief. In het fase I-gedeelte wordt de haalbaarheid van het REP-schema op 5 dosisniveaus bestudeerd. Op basis van toxiciteit wordt het optimale dosisniveau voor deze middelen bepaald. Vervolgens wordt een fase II-onderzoek uitgevoerd, waarin de vastgestelde dosiscombinatie uit fase I wordt beoordeeld op effectiviteit en toxiciteit.

(NED TIJDSCHR HEMATOL 2013;10:109–13)

Lees verder